Tiến sĩ Nguyễn Đức Hiển,

Viện ngân hàng – tài chính,
Đại học Kinh tế Quốc dân

Hầu hết chúng ta đều biết cuộc khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008, một trong những thảm họa kinh tế tồi tệ nhất lịch sử, sánh ngang với Đại Khủng hoảng 1929 – 1933, bắt nguồn từ Mỹ. Cơn sóng thần tín dụng giá rẻ quét qua thế giới từ năm 2002 đến 2008 không phải là một hiện tượng tài chính đơn giản: đó là một sự cám dỗ, một cơ hội cho mọi xã hội phô bày những khía cạnh trong tính cách mà bình thường chúng không bao giờ để lộ ra. Nếu bạn có hứng thú tìm hiểu chi tiết, hãy tìm đọc cuốn The Big Short (Bán Khống) của Michael Lewis – sẽ được Alpha Books xuất bản vào tháng 3 năm 2014. Thật ra, nếu có thể, bạn hãy đọc cuốn đó trước, rồi đọc tới cuốn sách này vì cuốn sách bạn đang cầm trên tay nói về giai đoạn sau của cuộc khủng hoảng, khi nó đã bắt đầu từ Mỹ lan rộng đi toàn thế giới. Một giai đoạn đáng sợ hơn và nguy hiểm hơn.

Sử dụng phép ẩn dụ từ tên gọi của nó, Boomerang kể về cuộc hành trình du lịch điều tra của Michael Lewis, xuất phát từ Mỹ, bay đến những điểm nóng trong cuộc khủng hoảng trên thế giới và cuối cùng quay trở lại Mỹ. Đầu tiên, tác giả sẽ đưa người đọc đến Iceland, nơi mà cả quốc gia hầu như không có chút kiến thức hay kinh nghiệm nào về tài chính cao cấp đã nhìn vào Phố Wall và nghĩ rằng có thể bắt chước nó, nơi mà những ngư dân có thể trở thành nhà ngân hàng đầu tư còn các triết gia, bác sỹ thú y hay nhà thơ thì gia nhập nhóm cố vấn kinh tế của chính phủ. Theo Lewis, vấn đề của Iceland nằm ở cá tính của quốc gia, không hề yên bình và ngọt ngào mà luôn chứa đựng sự hoang dã. Tiếp theo là Hy Lạp, với những vị cha xứ hiền lành quản lý các tu viện hàng nghìn năm tuổi đã bằng cách nào đó trở thành biểu tượng quốc gia về lòng tham và sự thối nát. Ở đây, độc giả sẽ học được rằng gian lận thuế là một đặc điểm văn hóa của Hy Lạp và làm giả dữ liệu kinh tế là cách để họ gia nhập Liên minh Châu Âu. Cuộc hành trình sẽ đưa ta tới cả Ireland, một đất nước nổi tiếng hiền lành và thân thiện, đến mức mà dù cho là quốc gia châu Âu đầu tiên chứng kiến sự lung lay của hệ thống ngân hàng, vẫn chẳng có mấy ai thể hiện sự phản đối. Lewis cho rằng nguyên nhân của điều này là do người dân Ireland đã quá quen với sự khốn khổ, nên dù bong bóng có khiến họ từ nghèo thành giàu, rồi sau đó từ giàu lại quay trở về với sự nghèo đói thì họ vẫn cảm thấy quen thuộc, dù có đau đớn. Cuối cùng, Lewis dẫn chúng ta đến Đức, quốc gia kỳ lạ nhất. Đất nước này vốn được ca ngợi vì sự kỷ luật đến mức cứng nhắc thì nay chính điều đó đã làm hại họ. Họ tuân theo quy luật rằng cứ trái phiếu xếp hạng AAA là phi rủi ro nên đã mua rất nhiều những thứ trái phiếu thế chấp dưới chuẩn rác rưởi do Phố Wall tạo ra và phải chịu hậu quả. Điểm thú vị ở đây, như tác giả đã chỉ ra, là Đức chỉ suýt bị khủng hoảng chứ không sa lầy vào nó, họ không chi tiêu quá khả năng hay bị thâm hụt ngân sách nặng nề. Tất cả những điều trên và còn rất nhiều câu chuyện khác nữa đều được kể chi tiết trong cuốn sách này.

Với khả năng bậc thầy trong việc kể những câu chuyện phức tạp một cách cực kỳ đơn giản và chi tiết, văn phong lối cuốn, không khô khan như tính chất của một câu chuyện kinh tế, Michael Lewis đã tạo ra một Boomerangcó sức hấp dẫn khó cưỡng, với những nhân vật thú vị cùng những sự kiện kịch tính, sẽ khiến người đọc như bị cuốn mình vào trong tác phẩm, không thể dứt ra được.

Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.